Dla Polaków odwiedzających Moskwę pomnik Minia i Pożarskiego to jeden z elementów łączących historię Polski i Rosji. Kupiec Minin i książę Pożarski są symbolem zwycięstwa mieszkańców Moskwy nad Polakami okupującymi miasto.

Rys historyczny

Przełomowy okazał się rok 1612. Wtedy to, stojąc na czele pospolitego ruszenia zorganizowanego rok wcześniej w Niżnym Nowogrodzie przez kupca Kuźmę Minina, Dymitr Pożarski w dwudniowej bitwie na przedpolach Moskwy zatrzymał hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza. Tym samym uniemożliwił dostarczenia żywności obleganej załodze Kremla. 7 listopada 1612 roku polska załoga Kremla skapitulowała wobec braku pomocy.

Okres Wielkiej Smuty (ros. Смутное время) pod koniec XVI wieku i na początku XVII wieku to okres słabości Cesarstwa Rosyjskiego i czas, kiedy Polska intensywnie angażowała się w sprawy rosyjskie. Wyraz temu dawały Dymitriady oraz polska okupacja Kremla.

Kim byli Minin i Pożarski?

Kupiec z Niżnego Nowogrodu, Kuźma Minin cieszył się dużym poważaniem wśród miejscowych kupców. Dlatego też został wybrany do zarządzania funduszami zgromadzonymi przez ruch patriotyczny na drugie pospolite ruszenie. Stał się również członkiem oddziałów ochotniczych. Kuźma Minin okazał się sprawnym dowódcom i za te zasługi otrzymał tytuł szlachecki.

Dymitr Michajłowicz Pożarski – kniaź z rodu Rurykowiczów, stanął na czele powstania ludowego, które wyparło wojska polsko-litewskie z Rosji. Zatrzymanie odsieczy hetmana Chodkiewicza to jedna z najważniejszych zasług, za które otrzymał tytuł bojara.

Kupiec Minin i książę Pożarski traktowani są jako bohaterowie narodowi. Pożarski w dowód uznania został bojarem.

O pomniku Minina i Pożarskiego

Pomnik Minina i Pożarskiego powstał dla upamiętnienia 200-lecia wypędzenia wojsk polsko-litewskich z Moskwy. Konkurs na stworzenie pomnika wygrał w 1808 roku Iwan Pietrowicz Martos (Иван Петрович Мартос). W upamiętnieniu 200-lecia przeszkodziła jednak inwazja Napoleona na Rosję. Pomnika nie wzniesiono aż do 1818 roku.

Co ciekawe, pomnik został ufundowany ze zbiórki pieniędzy w Niżnym Nowogrodzie, ale car Aleksander I opowiedział się za umiejscowieniem pomnika na Placu Czerwonym. Oryginalnie pomnik zajmował centralne miejsce Placu Czerwonego (na przeciwko wejścia do GUM).

Po przejęciu władzy przez komunistów zaczęto szukać innego mijesca dla pomnika, gdyż przeszkadzał w przeprowadzaniu defilad wojskowych. W 1936 przeniesiono pomnik Minina i Pożarskiego pod Cerkiew Św. Bazylego. Znajduje się tutaj do dnia dzisiejszego.

Ciekawostki

Odzyskanie Kremla przez powstańców, na czele których stał kupiec Kuźma Minin i książę Dimitr Pożarski, uznane zostało za tak doniosłe historycznie wydarzenie, że począwszy od 12 grudnia 2004 Dniem Jedności Narodowej (ros. święto narodowe) przestał być 7 listopada (wybuch rewolucji październikowej), a stał się 4 listopada. Data ta upamiętnia odzyskanie „serca Rosji”.

W czasie Pierwszej rocznicy odzyskania Kremla, 4 listopada 2005, prawie dokładna kopia pomnika Minina i Pożarskiego została postawiona w Niżnym Nowogrodzie. Kopia jest o 5 cm niższa od oryginału. Autorem kopii jest kontrowersyjny rzeźbiarz rosyjski pochodzenia gruzińskiego – Zurab Cereteli.

Pomnik Minina i Pożarskiego w liczbach

1818 – rok umiejscowienia na Placu Czerwonym

8,8 m – wysokość pomnika

Pomnik Minina i Pożarskiego to atrakcja turystyczna Moskwy, którą trzeba zobaczyć. Przede wszystkim ze względu na ciekawy podtekst historyczny stosunków polsko-rosyjskich.

Pomink Minina i Pożarskiego przed Soborem Wasyla Błogosławionego – Galeria